خیزش انقلابی مردم ایران که پس از قتل حکومتی مهسا امینی از اواخر شهریور ماه آغاز شد با وجود سرکوب و خشونت گسترده علیه مردم از سوی حکومت بیش از هشت هفته است که همچنان با شدت و گستردگی بیشتری در سراسر ایران ادامه دارد و همچنان توجه افکار عمومی جهان بر روی مردم ایران و اعتراضات آنها متمرکز است.
در این میان کاربران ایرانی در شبکه‌های اجتماعی به خصوص در توییتر با اعتراض به شرایط موجود و با به راه انداختن کارزارهای آنلاین و ترند کردن هشتگ #مهسا_امینی سهم پررنگ و با اهمیتی در جهانی شدن این خیزش سراسری داشته‌اند.
المجله در گفتگو با چند کاربر ایرانی در توییتر تاثیر شبکه‌های اجتماعی در اعتراضات ایران را از دیدگاه آنها بررسی کرده است.
کاربر «لوکیپوس» می گوید: «شبکه‌های اجتماعی پایه گذار و دانه ابتدایی نهال اولیه این حرکت را کاشتند، در واقع کسانی که در ظرف ۲۰ سال گذشته در ایران با اینترنت و شبکه‌های اجتماعی آشنا شدند شروع کردند به مقایسه شهروندان ایرانی با شهروندان سایر کشورها و متوجه شدند این زندگی که در ایران دارند یک زندگی غیرطبیعی است که در کل دنیا مشابه آن وجود ندارد و این نوع مقایسه کم کم در آنها بذر انقلاب فعلی را کاشت. اگر شبکه‌های اجتماعی و اینترنت در دو دهه هشتاد و هفتاد نبود امروزه شاهد وقوع این انقلاب و ادامه آن نبودیم».
به گفته این کاربر: «هرچند حکومت سیستم اینترنت را قطع می‌کند و خبرها دیر می‌رسد اما این وقفه در تداوم انقلاب خدشه‌ای وارد نمی‌کند. باید گفت شهروندان ایرانی که از ۲۰ سال پیش با شبکه‌های اجتماعی آشنا شدند از همین ابزار این اعتراضات را ادامه می‌دهند».
خيزش انقلابی با وجود سرکوب گسترده ادامه دارد (رویترز)
این کاربر ساکن تهران ادامه می‌دهد: «در ابتدا این فیس بوک بود که افراد مختلف را با یکدیگر آشنا می‌کرد، همین مقایسه زندگی ایرانیان با زندگی مردم در سایر کشورها بذر این انقلاب را کاشت. ولی فیس بوک در حال حاضر به عنوان یک سیستم اطلاع رسانی در روند و پیشبرد این انقلاب چندان موثر نیست، بیشترین تاثیرگذاری بر روی توییتر و اینستاگرام متمرکز است».
وی معتقد است: «با توجه به این که اطلاع رسانی از طریق اینستاگرام بیشتر تصویری است افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد و خیلی سریع هم منتقل می‌شود. ما می‌بینیم در تداوم این انقلاب اینستاگرام به مراتب موفق‌تر عمل کرده است چون مردم با دیدن تصاویر و ویدیوهای مختلف به خباثت این رژیم پی می‌برند، به سرعت اطلاعات مختلف از نقاط مختلف به صورت صوتی تصویری دریافت می‌شود، و چون دیده و شنیده می‌شوند باور می‌شوند و مخاطب را تحت تاثیر قرار می‌دهند، بنابراین می‌توان گفت نقش اینستاگرام در روند پیشبرد این انقلاب بسیار سریعتر، بهتر و موثرتر از توییتر است».
به گفته کاربر «لوکیپوس» در توییتر افراد به دنبال یارگیری هستند و این دقیقاً آفت انقلاب است، و آن دسته از کاربران توییتر که مخاطبان بالاتری دارند معمولا افرادی هستند که سن بالاتری دارند. نسل زد یا دهه هشتادی‌ها بیش فعال هستند و به سرعت می‌خواهند حرکت کنند و به اخبار برسند. یکی از ترس‌های ما در مورد این خیزش این است که ممکن است آنها ناامید شوند باید به آنها آموزش داده شود که این موج تلاطم دارد، بالا و پایین دارد. ده هشتادی‌هایی که در این انقلاب حضور دارند اساساً نه به اینستاگرام و نه به آنچه رسانه‌ها می‌گویند توجه دارند، این‌ها افراد خلاق خودخواسته‌ای هستند که در پیامرسان‌هایی نظیر واتساپ یا جاهای دیگر به شکل گروه گروه جمع می‌شوند، از دبیرستان که شلوغ می‌کنند نیازی به رسانه ندارند، حرکت انقلابی آنها که رهبر ندارد آنها هر کدام برای خود یک رهبر هستند.
کاربر دیگری به نام «رضا» اهل گرمسار که در توییتر و اینستاگرام فعال است معتقد است: «در تمام انقلاب‌های کلاسیک دنیا شاهد بوده‌ایم که همواره یک شبکه سازی اجتماعی بر یک مبنای صنفی و طبقاتی شکل گرفته مثلا طبقه‌ای از اصناف، کارگران و بازاریان به صورت مخفی، زیرزمینی، زبان به زبان و شفاهی یا در قالب بیانیه‌های مکتوب مخفیانه یا نیمه علنی با یکدیگر در ارتباط بوده‌اند».
به گفته وی؛ در انقلاب ۵۷ هم یک نفر با تماس تلفنی بیانیه‌های خمینی را می‌نوشت یا ضبط می‌کرد و به این شکل، بیانیه‌ها و اعلامیه‌های خمینی را می‌رفتند تکثیر می‌کردند یا در دوران انقلاب مشروطیت بسیاری از معترضان سیاسی که در ترکیه بودند بیانیه‌های انقلابی خود را در قالب روزنامه چاپ می‌کردند و بازرگان‌ها این پیام‌ها را در بین کالاهای خود پنهان می‌کردند و به ایران می‌فرستادند در حال حاضر که شبکه‌های اجتماعی و اینترنت وجود دارد سرعت انتقالات اخبار و بیانیه‌ها به گستردگی این خیزش سراسری کمک می‌کند.
کاربر «رضا» ادامه می‌دهد: «افراد معتمد، با دنبال کردن کانال‌های مختلف، افراد و نخبه‌هایی که بیشترین دنبال کننده دارند سریعتر اخبار مربوط به این خیزش را منتقل می‌کنند. سرعت انتقال اطلاعات از طریق شبکه‌های مجازی به خصوص اینستاگرام و تلگرام بیشتر و تاثیرگذارتر از یک شبکه تلویزیونی است چرا که اخبار شبکه‌های تلگرامی یا اینستاگرامی سریعتر منتقل می‌شود».
تظاهرات ایرانیان مقیم خارج در استکهلم با حضور فعالان ملت های غیر فارس که پرچم کردستان و اهواز و بلوچستان و آذربایجان به دست دارند (شبکه های اجتماعی)
همایون نادری فر؛ فعال سیاسی ساکن استرالیا نیز در مورد نقش شبکه‌های اجتماعی در خیزش اخیر مردم ایران که معتقد است ایران وارد مرحله انقلاب شده است می‌گوید: «فضای مجازی به محلی برای فروکش کردن خشم افراد تبدیل شده است به هر حال مساله ممکن است در عمل این خشم نمود کمتری داشته باشد. چون اگر خشم انباشته در یک جایی تخلیه شود عملیاتی نخواهد شد. بنابراین اگر وقوع این انقلاب با مقداری تاخیر شروع شده من شبکه‌های اجتماعی را بی‌تقصیر نمی‌دانم این فضا باعث شد بسیاری از افراد فعالیت در آن را به حساب تخلیه خشم‌های فروخورده خود گذاشتند، خشمی که می‌توانستند برای آزادی وطن خود داشته باشند در شبکه‌های مجازی این خشم را تخلیه می‌کنند بنابراین یک نوع ارضای کاذب را شاهد هستیم».
این کاربر و فعال سیاسی به عملکرد مثبت عملکرد شبکه‌های اجتماعی اشاره می‌کند و معتقد است: «شبکه‌های مجازی در هماهنگی و سازماندهی فراخوان‌ها و به خصوص گردش اطلاعات بسیار تاثیرگذار هستند، تحلیل و راستی آزمایی طیف وسیعی از اخبار هم به آگاهی افراد بستگی دارد. من اهمیت گردش علمی و اطلاعات را در فضای مجازی بسیار بالاتر از تحلیل‌ها و صحبت‌ها و قضاوت‌ها می‌دانم، فضای مجازی در بسیج کردن قشر خاکستری جامعه نقش اساسی دارد کسانی که به مسائل سیاسی وارد نمی‌شوند، البته گردش اخبار در فضای مجازی در شرایطی است که جمهوری اسلامی نتوانست فضای مجازی را بایکوت کند».
تظاهرکنندگان مقابل سفارت ایران در وین عکس کشته شدگان اعاتراضات را دست دارند. ۲۶ سپتامبر ۲۰۲۲ (فرانس پرس)
کاربر «سایلنس» هم با اشاره به نقش شبکه‌های اجتماعی در پررنگ کردن چهار دهه قتل عام کرامت انسانی از سوی جمهوری اسلامی در این زمینه معتقد است: «از دید خیلی‌ها هر انقلابی دو بازو دارد. اعتصاب و اعتراض، اما شبکه‌های اجتماعی در دنیای امروزی نقش بسزایی در این انقلاب دارد و از نظر من بازوی سوم این انقلاب می‌تواند باشد. برای مثال، اعتراض آبان ماه سال ۱۳۹۸ اینترنت کشور یک هفته قطع شد و چون صدایمان به گوش سازمان ملل و دنیا نرسید خیلی راحت زدند و کشتند و آبی از آسیاب تکان نخورد. اما اکنون ماجرا فرق کرده است. از طریق همین دنیای مجازی صدایمان در دنیا شنیده شد و بیشتر کشورها و افراد مهم طرف مردم ایران هستند و این دست حکومت را کاملا می‌بندد».
به گفته این کاربر ساکن شهر تبریز؛ حرکت‌های مهمی از طریق شبکه‌های اجتماعی می‌توان انجام داد نظیر هماهنگی بین سردسته‌های اعتراضات، پخش فراخوان‌های اعتراض و اعتصاب یک کشور، فرهنگ سازی و آگاه سازی برای قشر خاکستری جامعه و پیوستن آنها به جریان انقلاب».
